Close Encounters of the Third Kind (30th Anniversary Ultimate Edition)

Een groep wetenschappers, onder leiding van de Fransman Claude Lacombe (François Truffaut) onderzoeken diverse vreemde gebeurtenissen op verschillende plaatsen op de wereld. Zo worden gevechtsvliegtuigen teruggevonden die bijna 30 jaar eerder verdwenen zijn, wordt een verdwenen boot midden in een woestijn teruggevonden en zingen monniken een 5-tonige melodie die zij vanuit de ruimte hebben ontvangen. Tegelijkertijd wordt de treinmonteur Roy Neary (Richard Dreyfuss) midden in de nacht gebeld voor een klus. Er is een plotselinge stroomuitval en hij moet er naar toe. Omdat hij in het donker de weg kwijt raakt, stopt hij vlak bij een spoorovergang om op de kaart te kijken. Plotseling is er een wit licht, gaan de lichten van zijn auto en zijn zaklantaarn uit en begint van alles spontaan te bewegen. Roy is helemaal in de war van deze ‘ontmoeting’ en gaat in alle staten naar huis. Nog diezelfde nacht neemt hij zijn vrouw Ronnie (Teri Garr) en kinderen mee naar de plek, maar er is niks meer te zien. Wel zien ze nog meer mensen die ook, net als hij, naar de lucht staren.
De volgende avond gaat Roy weer naar dezelfde plek. Daar ontmoet hij Jillian Guiler (Melinda Dillon) met haar zoontje Barry. Zij en nog andere mensen zien de gekleurde objecten door de lucht vliegen. Zowel Roy als Jillian hebben, na deze gebeurtenis, last van beelden in hun hoofd. Ze proberen deze beelden, die erg op een berg lijken, te visualiseren. Dan wordt Barry ‘ontvoert’ door het gekleurde licht en wordt de toestand van Roy steeds vreemder. Iedereen, inclusief zijn vrouw, denkt dat hij gek geworden is en zijn vrouw verlaat hem. Roy maakt van modder en andere rommel een gigantische berg in zijn huis. Barry ziet op televisie een bericht dat bij precies zo’n berg een rampzalig ongeluk is gebeurd en de bevolking wordt geëvacueerd. Roy en Jillian gaan erheen en komen daar in contact met de Fransman Claude Lacombe. Wat zij daar vervolgens te zien krijgen overtreft hun stoutste verwachtingen.

Dertig jaar geleden, in 1977, beleefde Steven Spielberg’s science fiction film Close Encounters of the Third Kind, kortweg CE3K de première in de bioscoop. In verband met beperkingen van het budget en beschikbare tijd waren in deze bioscoopversie niet alle scènes zoals Steven Spielberg ze voor ogen had. Hij was dan ook niet tevreden met het resultaat. Desondanks kreeg CE3K in 1978 een Oscar voor beste camerawerk. De filmmuziek van John Williams kreeg in 1979 een Grammy Award. Na het overweldigende succes van de film kreeg Spielberg aanvullend budget om enkele scènes toe te voegen of te veranderen. Filmmaatschappij Columbia (nu Sony Pictures) stelde toen wel als eis dat aan het eind van de film scènes van het interieur van het ruimteschip werden toegevoegd. Dit resulteerde in 1980 in een Special Edition van CE3K. In 1997 heeft Spielberg CE3K weer onder handen genomen. Op laserdisc verscheen een nieuwe versie, de ‘Director’s Cut’. Vele scènes uit de 1980 versie zijn er weer uitgehaald, andere zijn toegevoegd en het originele einde werd weer hersteld. De ‘director’s cut’ is van de drie versies de langste versie, al scheelt het maar een paar minuten. De verschillen tussen de drie versies zijn best groot, al schelen de ‘director’s cut’ en de originele versie niet zo heel veel van elkaar. De ‘special edition’ is duidelijk anders, met name door het veel uitgebreidere einde van de film. Persoonlijk vind ik de ‘special edition’ de mindere van de drie versies. De originele versie is mooi, maar tot nu toe ligt mijn voorkeur bij de ‘director’s cut’.

Je hebt nu de gelegenheid om alle drie versies van de film te bekijken en aan je collectie toe te voegen. Want ter gelegenheid van het 30 jarige jubileum van de film heeft Sony Pictures alle drie versies van de film in een bijzonder fraaie jubileum editie opgenomen. Voor deze jubileum uitgave is van alle drie films zowel het beeld als het geluid gerestaureerd en opnieuw in High Definition geremastered. De DVD jubileum editie bestaat uit drie DVD’s. Op elke DVD staat een versie van de film:
- DVD 1: De originele bioscoopversie uit 1977 (129 min)
- DVD 2: De special edition versie uit 1980 (127 min)
- DVD 3: De director’s cut versie uit 1997 (132 min)
Uitgebreide retrospectieve documentaires zijn op alle drie DVD’s terug te vinden. De fraaie boxset met de drie DVD’s wordt gecompleteerd met een 64 pagina’s tellend fotoboekwerk en de filmposter van CE3K. Op de achterzijde van deze poster is een fraai overzicht gegeven waarbij aan de hand van de tijdlijn van de film de verschillen tussen de drie versies worden benoemd.
De jubileum editie is door Sony Pictures ook in High Definition uitgebracht op Blu-ray Disc. De Blu-ray Disc jubileumset lijkt veel op de DVD boxset. De drie filmversies staan op één Blu-ray Disc, de extra’s op een tweede Blu-ray Disc. De bespreking van de Blu-ray Disc uitgave kun je hier lezen.

In deze recensie bekijken we de 3-DVD set jubileumuitgave van CE3K en maken we aan de hand van de ‘director’s cut’versie een vergelijking met de in 2001 gereleasde Collectors Editie. De recensie van de deze Collector’s Editie kun je hier nog eens nalezen.

Beeldkwaliteit

De film staat in het oorspronkelijke beeldformaat van 2.35:1 anamorf op DVD. Elk van de drie filmversies is opnieuw digitaal geremastered. De beschrijving van de beeldkwaliteit geldt voor alle drie filmversies. Het beeld van de film is prachtig. Temeer als je bedenkt dat de film alweer 30 jaar geleden is gemaakt. Maar aan de beeldkwaliteit zie je dat niet af. Het beeld oogt mooi kleurrijk met goed verzadigde kleuren. Contrast en helderheid zijn allebei prima, evenals het schaduwdetail. Het beeld oogt in het algemeen zeer scherp met veel detail. Sommige scènes zien er iets minder gedetailleerd uit. Kan bewust gedaan zijn, of het gevolg van de CGI bewerkingen van het beeld. Filmgrain is slechts in beperkte mate bij enkele scènes te zien. Verder ziet het beeld er zeer schoon en zuiver uit. Vergeleken bij de eerdere DVD uitgave van alleen de ‘director’s cut’ ziet het beeld er nu zcihtbaar beter uit. Direct valt op dat de kleurbalans is gecorrigeerd en de kleuren nu natuurlijker en meer verzadigd zijn. Ook scherpte en detaillering zijn verbeterd. Ter vergelijk zijn bij deze recensie dezelfde screenshots geplaatst als bij onze voorgaande recensie van de Collector’s Editie. Om je een indruk te geven van alle drie versies, komen de verschillende screenshots uit alle drie films.
Alle drie films zijn netjes onderverdeeld in 28 chapterstops. De optionele Nederlandse ondertiteling (wit) is duidelijk, heeft een fraai klein lettertype en is goed geplaatst. In het begin van de film, wanneer de conversatie ook in het Frans plaats vindt, is de Amerikaanse ondertiteling in het filmbeeld ingebrand.

Geluidskwaliteit

Bij de film heb je keuze uit een Dolby Digital 5.1 surroundtrack (bitrate 448 kb/s) en een DTS 5.1 surroundtrack (bitrate 754 kb/s). Alhoewel de film bij release in 1977 oorspronkelijke een Dolby Stereo soundtrack, is voor de 70mm uitgave een 6-kanaals geluidsmix gemaakt. Deze 6-kanalenmix is basis geweest voor de 5.1 surroundtrack. De soundtrack klinkt in het algemeen erg goed. De nadruk van de soundtrack ligt op de voorste drie kanalen. De achterkanalen worden effectief frequent gebruikt voor de ruimtelijke beleving en de vele geluidseffecten. Ook de filmmuziek van John Williams klinkt mooi ruimtelijk. De filmmuziek klinkt in het hoog wel een beetje scherp. De soundtrack klinkt mooi gedetailleerd. De dialogen komen in het algemeen via de centerspeaker. Met name aan de dialogen hoor je de leeftijd van de film af. De dialogen klinken af en toe wat gematteerd, door beperkingen in het frequentiebereik. En er zijn frequent momenten dat de dialogen overstuurd klinken, met name als er geschreeuwd wordt in de film. Het LFE kanaal wordt goed gebruikt om de soundtrack impact en diepte te geven. Met name bij de scènes als de ufo’s overvliegen en bij de eindscène klinkt de soundtrack zeer fraai ruimtelijk met een mooi diep laag. Tussen de DD 5.1 track en de DTS 5.1 track is geen groot verschil hoorbaar.

Extra's

Deze 30th Anniversary Ultimate Collection bestaat zoals gezegd uit drie DVD’s. De drie filmversies staan elk op een aparte DVD. De extra’s zijn verspreid over de drie DVD’s. De DVD’s hebben nieuw geanimeerde menuschermen met achtergrondgeluid. Alle extra’s zijn voorzien van Nederlandse ondertiteling.

The Making of Close Encounters of the Third Kind (102 min)
Speciaal voor de release van de ‘director’s cut’ in 1997 is een ruim 1½ uur durende ‘making of’ documentaire opgenomen. Het is een retrospectieve documentaire, waarbij een groot aantal mensen die toentertijd bij de film betrokken zijn geweest via interviews aan het woord. Met name regisseur Steven Spielberg komt veel aan het woord. De interviews worden afgewisseld met fragmenten uit de film (in 2.35:1 letterbox formaat). Steven Spielberg geeft veel informatie en licht ook de verschillen tussen de drie filmversies toe. In zijn ogen is de eerste bioscoopversie van de film onder druk van filmmaatschappij Columbia te gehaast tot stand gekomen. Spielberg geeft aan dat hij spijt heeft van het toevoegen van de eindscène in de Special Edition. Op aandrang van Colbumbia is toen een scène opgenomen waarbij het interieur van het ruimteschip te zien is. Hier heeft Spielberg spijt van en deze scènes zijn bij de derde ‘director’s cut’ versie dan ook weer weggehaald. Wat Spielberg betreft is de ‘director’s cut’ versie dé enig juiste versie van de film. Deze documentaire is bijzonder goed geslaagd en zeer informatief. De documentaire is eerder in zijn geheel opgenomen in de Collector’s Edition uitgave. Nu is de documentaire opgesplitst in drie delen en over de drie DVD’s verspreid.
- DVD 1: deel 1 (39 min)
- DVD 2: deel 2 (47½ min)
- DVD 3: deel 3 (15½ min)

Overige extra’s op de DVD’s zijn:

DVD 1

Original Theatrical Preview (5½ min)
De originele bioscooptrailer uit 1977.

DVD 2

Special Edition trailer (2 min)
De bioscooptrailer van de 1980 special edition van de film.

DVD 3

Steven Spielberg: Thirty Years of Close Encounters (21½ min)
Een nieuw opgenomen interview met regisseur Steven Spielberg die terugkijkt op 30 jaar CE3K. Inhoudelijk gezien is het deels een herhaling van hetgeen in The Making Of aan bod is gekomen. Leuk om te zien is dat Spielberg nog steeds erg enthousiast is over zijn film.

Watch The Skies (6 min)
Een documentaire uit 1977, die erg veel heeft van een verlengde promotietrailer van de film.

30th Anniversary Ultimate Edition trailer (1½ min)
De bioscooptrailer van deze nieuwe uitgave.

De drie DVD’s zitten in een uitvouwbare digipack, die verpakt zijn in een stevige box met magneetsluiting. In deze boxset zit nog een 64 pagina’s tellend fotoboek met veel historische zwart/wit foto’s en een korte biografie en filmoverzicht van de belangrijkste betrokkenen. In de boxset zit ook een (opgevouwen) filmposter. Op de achterkant van deze poster staat A View From Above. Dit is een grafisch tijdlijn overzicht met de belangrijkste elementen van elk van de drie films met daarbij ook de verschillen tussen de films benoemd. Een zeer fraai overzicht.

Wat mist in deze Ultimate Editie zijn de Deleted Scenes die wel op de vorige DVD uitgave stonden. Het merendeel van deze scènes was afkomstig uit de ‘1980 special edition’ van de film. Die film zit nu in zijn geheel in deze set, wat de reden zal zijn dat de ‘deleted scenes’ niet meer apart beschikbaar zijn.

Close Encounters of The Third Kind behoort tot de grote filmklassiekers. Een science fiction verhaal waarin mensen, na UFO’s te hebben gezien, de onbedwingbare behoefte hebben om een bergachtige vorm te visualiseren en daar uiteindelijk naar toe getrokken worden. De originele film kwam in 1977 uit. Spielberg maakte in 1980 een aangepaste versie, die hem niet naar het zin was. In 1997 maakte hij zijn definitieve ‘director’s cut’ versie van de film. Alle drie filmversies zijn gerestaureerd en opnieuw in geremastered. Voor het eerst kun je nu alle drie versies bekijken en aan je collective toevoegen dankzij de 30th Anniversary Ultimate Edition uitgave van Sony Pictures. De kwaliteit van beeld en geluid van alle drie films is zeer goed. De extra’s van de eerdere ‘collector’s edition’ zijn overgenomen, inclusief een nieuw interview met regisseur Steven Spielberg. De luxe boxset bevat tevens een fotoboek en een poster met een tijdlijnoverzicht van de drie versies. Een prachtige uitgave!

Blu-ray Disc
De 30th Anniversary uitgave van Close Encounters of The Third Kind is ook op Blu-ray Disc uitgebracht. Lees hier onze recensie van de BD uitgave.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Sony Pictures Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Sophie's Choice (DVD)
• Volgende: Heroes – Seizoen 1 (DVD)