Sleeping Beauty / Doornroosje

In het koninkrijk van koning Stefan is een klein prinsesje, Aurora genaamd, geboren. Stefan en koning Hugo, uit het naburige rijk, hopen op een huwelijk tussen prins Filip, de zoon van Hugo, en Aurora. De drie goede feeën Flora, Fauna en Mooiweertje geven Aurora schoonheid en talent voor muziek. Als ze de derde wens willen uitspreken komt de duivelse tovenares Malafide, die geen uitnodiging voor het feest ontvangen heeft, binnen. Zij voorspelt dat de prinses zich op haar 16e verjaardag voor zonsondergang zal prikken aan de spoel van een spinnewiel en zal sterven. Gelukkig heeft Mooiweertje haar wens nog niet heeft uitgesproken en kan ze “sterven” veranderen in een “diepe slaap”. Het prinsesje zal pas weer ontwaken door een liefdeskus.
De drie feeën voeden Aurora diep verborgen in het bos op en noemen haar Doornroosje. Ondanks dat Koning Stefan alle spinnewielen in het koninkrijk heeft laten verbranden, prikt Doornroosje zich op haar 16e verjaardag toch aan een spinnewiel. En iedereen valt in een diepe slaap.

Disney’s Sleeping Beauty, in het Nederlands genaamd Doornroosje, is gebaseerd op het gelijknamige beroemde sprookje uit de 17e eeuw van de Franse schrijver Charles Perrault. Gelijknamige is dan natuurlijk wel de vertaling van de originele Franse titel La Belle au bois dormant. Doornroosje is Disney’s 16e klassieker van verfilmde sprookjes als avondvullende tekenfilm. Doornroosje ging januari 1959 in première in Amerika en december 1959 in Nederland. Onder regie van Clyde Geronimi en met medewerking van onder andere Disney bekende animatoren Frank Thomas, Ollie Johnston, Marc Davis, Milt Kahl en Wolfgang Reitherman maakte Disney van Doornroosje een betoverende film. Dit begint met het openslaan van het prachtige geanimeerde sprookjesboek tot aan het eind met de beangstigende vuurspuwende draak.
Men begon al in 1950 met de voorbereidingen. De daadwerkelijke productie startte in 1953. Na meer dan 6 jaar harde arbeid en een investering van meer dan 6 miljoen dollar, het hoogste bedrag tot dan toe voor een animatiefilm, was het spannende sprookje met een lengte van 75 minuten gereed. Walt Disney had jong en oud al ruim voor de releasedatum nieuwsgierig gemaakt naar de film tijdens zijn regelmatig terugkerende praatje op televisie. Reikhalzend werd dan ook naar Sleeping Beauty uitgekeken. De film betekende ook dat Disney met zijn animatiefilm weer terugkeerde naar een klassiek sprookje.
Een van de meest bijzondere aspecten van de film is het bijzonder brede beeld. In de jaren ‘50 van de vorige eeuw werd de concurrentie van de televisie voor de bioscopen erg groot. Walt Disney is toen onder andere gaan experimenteren met bredere beeldformaten. Sleeping Beauty was de eerste Disney animatiefilm die in 35mm Technirama dubbel frame negatief werd opgenomen. Omdat men een nieuwe techniek gebruikte, de zogenaamde Super Technirama 70, konden de artiesten in prachtige kleuren de meest schitterende panoramische scènes ontwerpen, zonder dat maar iets aan detail verloren ging. De combinatie van de “multiplane camera” en het brede beeld geeft de film meer perspectief en diepte. De gekozen techniek zette de animators wel erg onder druk. Alle verhoudingen moesten opnieuw berekend worden. In die dagen werd dat nog allemaal zonder computer gedaan. Bovendien waren met deze techniek meer tekeningen nodig. Ook moesten de achtergronden groter zijn om het enorme scherm te vullen. Meer dan 300 artiesten werkten aan de film mee en creëerden meer dan één miljoen schetsen en tekeningen.
Een bijzonder karakter in de film is de slechte heks Maleficent, in het Nederlands kreeg zij de naam Malafide. Animator Marc Davis ontwierp deze Disney slechterik. Haar schoonheid is mooi maar tegelijk duivels. Marc Davis werd bij het ontwerp van Malafide geassisteerd door Burny Mattinson, die toen een jaar of 20 was. Hij is een van de weinige nog levende Disney artiesten die met Walt Disney en de beroemde grote animators heeft samengewerkt. Hij maakt nog steeds deel uit van de Disney staf. DVD.nl had recent nog een interview met deze animator. Dit interview kun je hier nog eens teruglezen.
De bekende musicus George Bruns, die bij meerdere Disney films de muziek verzorgde, heeft de gelijknamige balletmuziek van de klassieke componist Pjötr Iljich Tchaikovsky bewerkt voor Doornroosje. Burns kreeg voor de soundtrack zowel een nominatie voor een Oscar als voor een Emmy Award. Beroemde Disney vertolkers als operazangeres Mary Costa, Eleanor Audley, veteraan Barbara Luddy, Verna Felton en de comédienne Barbara Jo Allen werden aangetrokken voor de stemmen. De Nederlandse nasynchronisatie is gedaan met de stemmen van Joke de Kruyff, Edwin de Jongh, Diana Dobbelman, Andrea Domburg, Ingeborg Uijt den Bogaard, Jasperina de Jong, Rudy Falkenhagen, Bart Bosch en Thera van Homeyer.

In 2003 werd Doornroosje in Nederland en België voor het eerst uitgegeven op DVD. Grote verbolgenheid was er toen dat de DVD een bijgesneden pan & scan beeldformaat had, waarbij bijna de helft van het animatiebeeld was weggelaten. Onze recensie van deze release kun je hier nog eens terugkijken. Nu deze prachtige animatiefilm zijn 50-jarig jubileum viert, heeft Walt Disney Studio Home Entertainment de film in de Milestone serie in de vorm van een “Platinum Editie” heruitgebracht. Kenmerkend voor de Milestone releases is de bijzondere aandacht voor de kwaliteit van het beeld en het geluid en de toevoeging van vele extra’s. En of deze release bijzonder is. Voor het eerst kun je nu genieten van deze klassieker in al zijn pracht met het volledige gerestaureerde brede beeld. Tevens is Sleeping Beauty de eerste Disney Classic die in High Definition op Blu-ray Disc wordt uitgegeven. In deze recensie bekijken we deze Blu-ray Disc uitgave. Onze recensie van de 2-Disc Deluxe Edition DVD uitgave kun je hier lezen.

Beeldkwaliteit

Zoals hierboven geschreven, Sleeping Beauty is door Disney getekend in het brede 35mm Technirama dubbel negatief formaat met een beeldformaat van 2.55:1. Het filmbeeld staat in de oorspronkelijke beeldverhouding van 2.55:1 op deze Blu-ray Disc uitgave. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie, dus 1080 beeldlijnen progressief. Het beeld heeft 1920*1080 beeldpunten, dat is vijf keer het aantal beeldpunten van de DVD uitvoering De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast. Deze Blu-ray Disc uitgave is een 50 GB double layer disc. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van H.264 / MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) compressiemethode.

Er is maar één woord nodig om het beeld op deze Blu-ray Dis te beschrijven. Wauw ….! Indrukwekkend mooi geanimeerd beeld op deze Blu-ray Disc. De DVD uitgave is al heel erg mooi, maar deze Blu-ray Disc is echt prachtig. Nooit geweten dat die film zo mooi is. Beeldje voor beeldje is de film opgeknapt, bijgekleurd en ontdaan van vuil en beschadigingen, waarbij zelfs de filmgrain geheel is geminimaliseerd. Dat heeft als resultaat dat je nu 50 jaar later naar een plaatje kijkt dat zo mooi gedetailleerd en kleurrijk is als nooit tevoren. Ik vraag me af of de film er bij de bioscooppremière in 1959 wel zo mooi heeft uitgezien. De kleurnuanceringen zien er prachtig kleurrijk en verzadigd uit. Ook nu valt op hoe mooi gedetailleerd en kleurrijk de achtergronden zijn getekend. Uiteraard mankeert aan de andere aspecten van het beeld, zoals contrast, scherpte en andere facetten, niets. Het beeld is volledig vrijwel volledig gevrijwaard van welke ongerechtigheid dan ook. De Blu-ray Disc heeft ten opzicht van de DVD natuurlijk de voordelen van meer detail, nog scherper en ook nog kleurrijker beeld. En dat maakt dit High Definition animatiebeeld betoverend mooi.
De film is netjes onderverdeel in 31 chapterstops. De Nederlandse ondertiteling is goed leesbaar en staat geheel in het filmbeeld geplaatst.

De High Definition screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom geen exacte weergave van de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk.

Geluidskwaliteit

Niet alleen met het beeldformaat was Disney vooruitstrevend. Sleeping Beauty werd voorzien van een stereotrack, wat voor die dagen heel bijzonder was. Deze sountrack is geremasterd en gemixt tot een zogenaamde Disney Enhanced Home Theater (DEHT) surroundtrack. De originele Engelstalige track is op deze Blu-ray Disc een DTS-HD Master Audio 7.1 surroundtrack (gemiddelde bitrate 3 Mb/s). De Nederlandse nasynchronisatie is een DTS 5.1 surroundtrack (bitrate 1509 kb/s).
Bij de Engelse soundtrack is aan de stemmen goed te horen dat het de originele oude soundtrack betreft. De dialogen en zangstemmen zijn goed verstaanbaar en komen meestentijds uit via de centerspeaker. De steeds aanwezige muziek komt nu met een goed klinkend stereo geluid uit de frontspeakers. De surroundkanalen worden gebruikt om de muziek, met name bij de liedjes, een licht ruimtelijk karakter te geven. Verder worden de surroundkanalen gebruikt voor enkele effecten en heel subtiel wat omgevingsgeluiden. Heel verrassend wordt ook het LFE kanaal enkele momenten gebruikt om net dat beetje ondersteuning in het laag te geven. Natuurlijk blijf je horen dat de soundtrack een respectabele leeftijd heeft, mede door wat beperkingen in het frequentiebereik. Maar dankzij de restauratie klinkt de soundtrack toch ook weer indrukwekkend goed, zeker als je beseft dat het origineel al weer 50 jaar geleden is opgenomen.
De Nederlandse nasynchronisatie is duidelijk van een latere leeftijd. De muziek klinkt hetzelfde als bij de Engelse versie, maar de stemmen klinken veel voller. De stemmen zijn ten opzichte van de rest van de soundtrack ook iets nadrukkelijker. De originele Engelse track klinkt wat dat betreft beter in balans. Desalniettemin is de nasynchronisatie zoals gebruikelijk bij Disney van zeer goede kwaliteit.
Voor beide tracks heeft de hogere bitrate ten opzichte van de DVD het positieve effect dat de soundtrack nog wat natuurlijker klinkt, waarbij vooral het hoog rustiger en zuiverder klinkt.

Extra's

Sleeping Beauty is op Blu-ray Disc uitgebracht als een 2 Disc Deluxe Platinum Editie met film en extra’s op twee Blu-ray Disc schijven (beide 50 GB double layer). De extra’s zijn te vinden op beide discs. De eerste disc begint met diverse promotie trailers.
De Blu-ray Disc heeft een leuk vormgegeven menu dat vooraf aan de film getoond wordt. Tijdens de film kun je het pop-up menu oproepen voor het kiezen van de extra’s, waarbij de film in een klein venster in de rechterbovenhoek door blijft gaan. Op deze Blu-ray Disc staan iets meer extra’s dan op de 2-DVD uitgave. De extra’s zijn nu in 1080i/p HD beeldkwaliteit (tenzij anders aangegeven) en voorzien van Nederlandse ondertitels.

Disc 1

Cine-Explore
Optie waarmee de gesproken toelichting (zie hieronder) wordt verrijkt met extra’s die tijdens het kijken naar de film worden getoond. De getoonde beelden zijn allerlei tekeningen, schetsen, storyboards en nog veel meer materiaal. De film loopt dan gewoon door. Andere extra’s betreffen korte documentaires, waarbij de film wordt onderbroken en na het extra weer verder gaat. Voor dit extra heb je een minimaal een BD Profile 1.1 Bonus View speler nodig.

Audiocommentaar
Een uitstekende toelichting tijdens de film van drie mensen die veel van animatiefilms weten. Dit zijn regisseur John Lasseter, animator Andreas Deja en filmcriticus Leonard Maltin. Ze blikken terug in de tijd, geven aan wat de film voor hen betekent heeft en geven daarbij veel nuttig en leuke informatie. Ook zijn stukjes geluidsband ingevoegd met historische opnames van onder andere Walt Disney. De gesproken toelichting is eventueel ook als een Nederlands voice-over te beluisteren.

Krachtmeting met de draak (5 min)
Een kort stukje bedoeld als een soort demo voor High Definition beeld en geluid. Beeld is dan ook 1080 HD en geluid is DTS-HD High Resolution 7.1 (of Dolby Digital 5.1 in Nederlands).

Grand Canyon (29 min)
Het klassieke werk Grand Canyon van de Amerikaanse componist Ferde Grofé is in 1958 door Walt Disney voorzien van een mooie Grand Canyon natuurbeelden. Geluid is DTS-HD Master Audio 5.1.

Muziek en meer

Muziekvideo Emily Osment “Once Upon A Dream” (3½ min)
Nieuw opgenomen muziekvideo van dit bekendste liedje uit de film, in een modern jasje gestoken.

Disney’s Liedjesselectie
Met optie om in de film rechtstreeks één van de vijf liedjesmomenten te selecteren. Optioneel met de meezingtekst onder in het beeld.

Leuke prinsessen-weetjes
Met deze opties wordt tijdens de film informatie gegeven in de vorm van tekstschermen. Dit gaat via de ondertitelingspoor, dus komt in de plaats van de gewone ondertiteling.

Disc twee

Spellen en activiteiten

Malafide daagt je uit
Dit spel is een Blu-ray Disc extraatje dat niet op de DVD staat.

Doornroosjes Betoverende Dansspel
Een dansspelletje met dieren, die je de wals leren dansen.

Doornroosje Spel: Plezier met taal
Is bedoeld voor de jeugd, op een speelse manier eenvoudige woordjes leren.

Achter de schermen bij Disney

Oorspronkelijke Disneyland attractie: Het kasteel van Doornroosje (7½ min)
Een rondleiding met uitleg van Disney Imageneer Tony Baxter. Hierbij opties om verschillende aspecten van de attractie te zien. Volgens de inleiders is al dertig jaar niemand meer in de attractie geweest.

De geschiedenis van het Kasteel van Doornroosje, de attractie in Disneyland (10 min)
Uitleg over de geschiedenis van de Disney attractie.

Een perfect plaatje: Doornroosje – De Making-Of (43½ min)
Een nieuwe documentaire over Doornroosje, waarin uitgebreid door betrokkenen van toen en deskundigen van vandaag wordt teruggekeken op Doornroosje.

Eyvind Earle: De Man en zijn gaven (7 min)
Korte documentaire over de Disney animator Eyvind Earle.

Scène 8 (5½ min)
Scène 8 is een beruchte scène binnen het Disney concern. De bosscène, waar Disney zijn zinnen op had gezet, maar die ook erg kostbaar is geweest.

Alternatieve openingsscène (3½ min)
Wat de titel al zegt, een geheel ander begin van Doornroosje, hier in storyboard opzet.

Niet gebruikte liedjes (12 min)
Drie liedjes die niet gebruikt zijn. Van één liedje zijn twee versies.

Storyboardscènes (5 min)
Met keuze uit twee scènes, te weten De Feeën brengen het kasteel in slap en De Prins wordt gevangengenomen in storyboard opzet. Eerst een introductie van animator supervisor Andreas Deja. In gedeeld scherm zie je storyboard en uiteindelijke animatie boven elkaar.

Live Action als referentie (2 min)
Drie keuzes van scènes, waarin je ziet hoe echte personen de animatoren helpen om het allemaal zo realistisch mogelijk te krijgen.

Galerijen Doornroosje
Met een groot aantal allerlei soorten grafisch materiaal. Netjes gerangschikt naar fase in het productieproces.

Wonderschoon geluid: Het restaureren van een classic (11 min)
Nog een extraatje dat niet op de DVD uitgave staat. Korte documentaire over het restauratieproces van het geluid. Geluid is hier DTS HD MA 7.1.

Publiciteit
Met keuze voor de drie verschillende trailers van de film, te weten de Originele Vroege Trailer (Teaser Trailer), de originele Bioscooptrailer en de trailer van de heruitgave.

Het verhaal van Peter Tchaikovsky (49½ min)
Een heel bijzondere film van Walt Disney over de Russische componist Peter Tchaikovksy. Het was de eerste uitzending op televisie met een simultane stereo uitzending. Stereo op een anderen wijze dan we vandaag kennen. De uitzending is 30 januari 1959 geweest. Het programma is in kleur gemaakt en in zwart/wit uitgezonden. Omdat niet alle kleurelementen beschikbaar meer zijn, zie je sommige beelden in zwart/wit. Er zijn twee versies. Eentje met uitleg van Walt Disney zelf over de simultane stereo-uitzending, de andere met kortere uitleg. Disney gebruikte het programma om Doornroosje aan te kondigen. Het fragment uit deze film dat werd getoond, was de allereerste breedbeeld televisie uitzending.

Vier tekenaars en één boom (16 min)
Walt Disney laat zie hoe vier animatoren een boom tekenen en hoe verschillend dit kan uitpakken.

De blauwe Blu-ray Disc keepcase is voorzien van een kartonnen slipcase met een fraaie glanzende reliëfopdruk, die qua beeltenis gelijk is aan de cover.

Sleepling Beauty, ofwel Doornroosje is de 16e Disney Klassieker van verfilmde sprookjes. Doornroosje ging januari 1959 in première in Amerika en december 1959 in Nederland. Het is Walt Disney’s visie op het gelijknamige sprookje van de Franse schrijver Charles Perault. Heel bijzonder voor die dagen is dat de film geanimeerd is in het zeer brede 2.55:1 beeldformaat. Ter gelegenheid van de 50 jarige leeftijd van de film heeft Disney de film volledig gerestaureerd. Het brede beeld is in al zijn glorie hersteld en staat in het oorspronkelijke beeldformaat op de Blu-ray Disc. De kwaliteit is exceptioneel mooi, zeker gezien de leeftijd van de film. Het geluid is ook opgeknapt en opgewaardeerd tot een surround Disney Enhanced Theater Mix. De Engelse audiotrack is DTS-HD Master Audio 7.1, de Nederlandse nasynchronisatie in DTS 5.1. Deze 2-disc Deluxe Platinum Editie heeft tevens een weelde aan fraaie extra’s met informatief historisch en nieuw materiaal. Met recht is deze Blu-ray Disc uitgave een magische DVD.nl Topper uitgave.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Walt Disney Studios Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Tin Man (DVD)
• Volgende: Paranoid Park (DVD)