Tigerland

1971: Een natie staat verdeeld tegenover de escalerende oorlog in Vietnam. Duizenden jonge Amerikanen vinden de dood op vreemde grond. In het Amerikaanse Fort Polk bevindt zich een door het leger ontworpen jungle, genaamd Tigerland, waar de gevechtssituatie in Vietnam wordt nagebootst. Daar bereiden nog eens duizenden jonge recruten zich voor om de Amerikaanse soldaten te vergezellen. Onder deze recruten bevindt zich ook Roland Bozz (Colin Farrell). Zodra de opstandige Bozz onvrijwillig toetreedt tot het tweede peloton van de A-company zet hij iedereen in zijn peloton tot nadenken. De verdeeldheid van mening die in de Verenigde Staten is ontstaan begint nu ook door te dringen tot het peloton...

Tijdens de oorlog in Vietnam tussen het communistische Noorden en het kapitalistische Zuiden, die gevochten werd van 1954 tot 1975, stierven tienduizenden Amerikaanse soldaten en miljoenen Vietnamezen (waaronder vele onschuldigen). Dit maakt deze oorlog, die door de meeste mensen als “compleet zinloos” wordt omschreven, tot een zwart stukje geschiedenis dat niet eenvoudig vergeten zal worden. Het is dan ook niet vreemd dat de Vietnam-oorlog inmiddels het onderwerp is geweest van talloze films, waarvan er veel terecht bekend staan als echte meesterwerken (Apocalypse Now, Platoon, Full Metal Jacket, The Deer Hunter). Het onlangs verschenen Tigerland van regisseur Joel Schumacher hoort echter niet in dit rijtje klassiekers thuis, maar geeft toch een fascinerende blik op de oorlog. In tegenstelling tot andere films uit het genre speelt de film zich niet af in het verre Vietnam, maar vormt de trainingsperiode van de nieuwe soldaten het onderwerp. Het gebruik van het militair trainingskamp als plaats van handeling is echter geen uniek uitgangspunt (zie bijvoorbeeld de eerste helft van Kubrick’s Full Metal Jacket), waardoor Tigerland weinig verrassingen bevat. Schreeuwende sergeanten, zware oefeningen, het onmenselijke militaire regime, onderlinge ruzies, we hebben het allemaal al vaker voorbij zien komen. De rauwe, grimmige sfeer geeft deze film echter duidelijk een meerwaarde. Tigerland is namelijk opgenomen aan de hand van de “Dogma”-filosofie. Dit houdt in dat er grotendeels uit de losse hand gefilmd is, zonder geavanceerde apparatuur, kunstmatige belichting of gecompliceerde camerabewegingen, waardoor de film een soort van documentair karakter krijgt. Als gevolg mist de film de gelikte shots van bepaalde genregenoten, maar wint hierdoor aan realisme. Om zich verder te onderscheiden legt Schumacher met Tigerland duidelijk geen nadruk op actie, maar op de menselijke kant van het verhaal. Gelukkig wordt hij daarin bijgestaan door een aantal capabele jonge acteurs, met veelbelovende nieuwkomer Colin Farrell (“Bozz”) als positieve uitschieter. Dit alles heeft in mijn ogen tot een aangrijpende visie op de veelbesproken Vietnam-oorlog geleid, maar vanwege zijn unieke stijl, trage opbouw en gebrek aan actie zal niet iedereen Tigerland weten te waarderen.

Beeldkwaliteit

Tigerland is grotendeels met de hand geschoten op ouderwetse 16mm-film. De schokkerige en korrelige opnames geven de film een unieke documentaire-achtige uitstraling, die perfect bij de grimmige sfeer past. Het gevolg is wel dat de beeldkwaliteit eigenlijk niet te vergelijken is met die van een big-budget bioscoopfilm. Om te beginnen bevat de anamorfe transfer, die met een verhouding van 1.85:1 op het scherm verschijnt, de nodige hoeveelheid filmgrain. Ook de scherpte valt nogal tegen: bepaalde shots zijn (al dan niet bewust) uit focus, en ook de overige scènes zijn meestal niet bijzonder scherp. Daarnaast heeft het gebruik van louter natuurlijke belichting er logischerwijs voor gezorgd dat donkere fragmenten moeilijk te volgen zijn. Het zwartniveau is op deze momenten echter prima. Verder worden de kleuren bewust wat grauwig weergegeven, iets wat uitstekend bijdraagt aan het sfeerbeeld. Als gevolg van de digitalisering is redelijk wat edge enhancement te zien, maar een pluspunt is dat artefacting achterwege is gebleven. Wel duikt af en toe een kleine beschadiging in het beeld op in de vorm van een wit vlekje. Tenslotte is de optionele ondertiteling (enkel uit te schakelen via het menu) duidelijk leesbaar en goed geplaatst en levert ook de plaatsing van de laagwisseling, na ongeveer 58 minuten, geen problemen.

Geluidskwaliteit

Het geluid van Tigerland vinden we op het schijfje terug als een moderne Dolby Digital 5.1-track (384kb/s). Gezien het feit met een oorlogsfilm te maken te hebben, zou men een agressieve soundtrack verwachten. Het tegendeel is echter waar. De film is namelijk grotendeels mono, consistent met de bedoelingen van Schumacher (zonder kunstgrepen een realistisch beeld neerzetten). Als gevolg hoort men meestal slechts de dialogen uit de centerspeaker, en is er maar een handvol momenten waarop alle luidsprekers aangesproken worden (vooral voor muziek). Voor het grootste deel van de film zwijgen de surrounds en het linker- en rechterkanaal dus als het graf, en hetzelfde geldt eigenlijk voor het LFE-kanaal. Vergeleken met de meer op actie gerichte oorlogsfilms stelt het geluid van Tigerland dus teleur, maar dit neemt niet weg dat de DD 5.1-track goed past bij het op dialogen georiënteerde realistische karakter.

Extra's

In de eenvoudige, functionele menu’s van Tigerland is een klein aantal extra’s te vinden.

Als eerste het audiocommentaar van regisseur Joel Schumacher. Dit is een prima commentaartrack waarin de regisseur onder meer vertelt over de opzet van de film, de casting, de personages en de sets. Daarnaast schets hij een beeld van de verdeeldheid en de opvattingen van het Amerika van de jaren ’70. Voor geïnteresseerden die deze roerige periode niet actief hebben meegemaakt is dit uiteraard erg interessante informatie. Schumacher weet vrijwel de volledige 97 minuten vol te praten, waardoor slechts weinig stiltes vallen. Al met al een weinig filmtechnisch, maar desalniettemin erg inzichtelijk commentaar. Helaas zijn de opmerkingen van Schumacher niet Nederlands ondertiteld.

Als tweede toevoeging vinden we de “Casting Session with Colin Farrell” (1.33:1, DD 2.0, Nederlands ondertiteld). De naam van deze extra zegt eigenlijk al genoeg. Wie voor deze optie kiest krijgt namelijk zoals verwacht de casting-sessie te zien van de Ierse Farrell, opgedeeld in vier stukken die samen goed zijn voor een speelduur van ongeveer 7 minuten.

De meegeleverde featurette (1.33:1, DD 2.0, Nederlands ondertiteld) is jammer genoeg niet meer dan een vier minuten durend reclamepraatje. Ieder weet dus wat te verwachten: weinig zeggende interviews, filmfragmenten en een korte blik achter de schermen. Niet bijster boeiend (al is het opmerkelijk om Colin Farrell met zijn oorspronkelijke Ierse accent te horen praten).

Als laatste kan men de obligate trailer en TV-spots bekijken. Zowel de bioscooptrailer als de twee korte televisiespotjes hebben een beeldverhouding van 1.33:1, DD 2.0-geluid en zijn niet Nederlands ondertiteld.

Om met de extra’s van de DVD van Tigerland te beginnen: deze blinken duidelijk niet uit in kwantiteit, de prima commentaartrack is eigenlijk de enige toevoeging die het noemen waard is. Over het beeld en geluid valt minder te klagen, want alhoewel beiden niet van opzienbarende kwaliteit zijn staan ze op doeltreffende wijze in dienst van het sfeerbeeld. Door Tigerland zonder geavanceerde middelen op te nemen heeft regisseur Joel Schumacher gepoogd om een documentaire-achtige stijl te creëren. In mijn ogen is hij daarin geslaagd en schetst hij met Tigerland een aangrijpend, grimmig en realistisch beeld van de militaire training van een groep jonge mannen, als voorbereiding op hun tocht naar de hel die Vietnam heet. De afwijkende opzet, onconventionele stijl en het gebrek aan actie maken Tigerland echter niet direct tot een blinde aanschaf, dus ook liefhebbers van het oorlogsgenre doen er goed aan om de film eerst te huren.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Almost Famous (DVD)
• Volgende: Paul McCartney & Friends – The PETA concert for Party Animals (DVD)