Van De Koele Meren Des Doods

Eind 19e eeuw heeft Hedwig Marga de Fontayne (Renée Soutendijk), als jongste van een gezin van vijf dochters, een onbezorgde jeugd in een rijk milieu in een Hollands provinciedorp. Als Hedwig dertien jaar oud is, sterft haar moeder aan tyfus en verandert alles. Hedwig's vader probeert zijn verdriet te verdrinken en de huishoudster neemt ook de opvoedende taken op zich. Hedwig is door de dood van haar moeder erg emotioneel, maar dit gedrag wordt door de huishoudster als ziekelijk bestempeld. Hedwig krijgt van de huishoudster lichamelijke afstraffing omdat haar ontluikende seksualiteit en zinnelijk gedrag ongepast zijn. Kort na deze afstraffing onderneemt Hedwig haar eerste zelfmoordpoging. Drie jaar later ontmoet Hedwig de weesjongen Johan (Erik van ’t Wout). Johan wordt hevig verliefd op haar, maar Hedwig houdt hem af om hun vriendschap niet te verpesten. Jarenlang leeft Hedwig losbandig en gaat ze verschillende oppervlakkige relaties aan. Op negentienjarige leeftijd trouwt ze met de notariszoon Gerard Wijbrands (Adriaan Olree). Door de seksuele geremdheid en koele houding van Gerard groeit de afkeer van Hedwig voor hem. Hedwig besluit een tijdje weg te gaan. Ze ontmoet de pianist Ritsaart (Derek de Lint) en beginnen een relatie. Hedwig leert in haar relatie met Ritsaart een ander soort liefde kennen, een liefde waarbij het lichamelijke en het geestelijke in balans zijn. Hedwig raakt zwanger van Ritsaart, maar hun dochtertje sterft na 23 dagen. Haar relatie met Ritsaart is ook niet meer al te best en Hedwig vlucht weg. Ze komt terecht in Parijs in een psychiatrische inrichting. Daar begint ze een relatie met haar dokter en raakt verslaafd aan morfine. Vanwege deze dure verslaving wordt ze gedwongen in de prostitutie te gaan en een donkere periode breekt voor haar aan.

In 1982 heeft Nouchka van Brakel de gelijknamige roman uit 1900 van Frederik van Eeden (1860-1932 verfilmd. Van Brakel is bij de verfilming redelijk trouw gebleven aan het boek. De hoofdpersoon Hedwig, in een uitstekende rol van Renée Soutendijk, is een knap en levendig meisje dat overgevoelig is voor droefheid en naargeestigheid. Als ze manisch-depressief wordt, onderneemt ze zelfmoordpogingen. Ze is zowel zinnelijk als religieus, wat zorgt voor allerlei innerlijke spanningen. Had ze in deze tijd geleefd, dan had ze waarschijnlijk haar hoofd boven water kunnen houden, omdat ze vrijer was geweest haar specifieke en zinnelijk talenten als vrouw te ontwikkelen zonder daarvoor zo vernietigend gestraft te worden. De titel van het boek ‘Van De koele meren des doods’ verwijst naar de stille wateren uit Psalm 23 waarnaar Hedwig al sinds haar jeugd verlangt.
De muziek bij deze film is verzorgd door Eric van der Wurff, al jaren de vaste muziekpartner van Herman van Veen.
Van De Koele Meren Des Doods is, tezamen met andere oudere Nederlandse speelfilms, door Bridge uitgebracht in een serie DVD’s onder de titel Hollands Glorie.

Beeldkwaliteit

De film staat op de DVD in een zwart kader geplaatst, waardoor de beeldverhouding van het zichtbare filmoppervlak ongeveer uitkomt op een afwijkende verhouding van 1.50:1. Dit zwarte kader zal waarschijnlijk in de overscan van het televisiebeeld bijna geheel verdwijnen, alleen boven en onder blijft een dunne zwarte balk zichtbaar. Het beeld ziet er belabberd uit en haalt niet eens het niveau van VHS. De kleuren zien er gedateerd en flets uit. Het contrast en zwartniveau zijn beide maar matig. Hierdoor ziet zwart er meer als donkergrijs uit. Scherpte en detaillering van het beeld zijn zeer matig. De onscherpte wordt vooral ook veroorzaakt door de grote problemen met interlacing in de film, zie hiervoor ook screenshot 2. Opvallend zijn de vele zichtbare beschadigingen in het beeld resulterend in vele witte spetters in het beeld.
De film is slechts opgedeeld in 4 hoofdstukken (chapterstops). De DVD is van het type DVD-5, dus eenzijdig en enkellaags. In de film zit dus geen laagwisseling.
In sommige scènes wordt Engels gesproken, dan is er ondertiteling aanwezig. Maar deze ondertiteling staat met een te groot lettertype wel veel te hoog geplaatst in het beeld.

Geluidskwaliteit

Het geluid staat in Dolby Digital 2.0 Mono (bitrate 192 kb/s) op de DVD. Evenals het beeld valt ook het geluid zwaar tegen. Ook hier is niks gedaan om het geheel op te knappen voor de DVD release. De frequentie is erg beperkt, resulterend in een iel en mat geluid. In de soundtrack zit veel ruis en af en toe kraakt het ook een beetje. De dialogen zijn redelijk goed verstaanbaar.

Extra's

Het menu is een eenvoudig statisch plaatje zonder achtergrondgeluid. Op de DVD staan geen extra’s.

Van De Koele Meren Des Doods is een mooie Nederlandse speelfilm uit 1982, gebaseerd op het gelijknamige boek van Frederik van Eeden. Renée Soutendijk zet een uitstekende acteerprestatie neer als de hoofdspersoon Hedwig.
Bridge heeft de film met zwaar tegenvallende kwaliteit op de DVD gezet. Zowel beeld als geluid zijn voor de DVD-release niet opgeknapt en zijn dan ook zwaar onder de maat. Op de DVD staan geen extra’s.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Bridge Entertainment Group.

Lees meer

• Vorige: Bound (DVD)
• Volgende: Star Trek: The Motion Picture (DE) (DVD)