Stand van de Maan, De

De familie van de 62 jarige weduwe Rumidja uit Jakarta, Indonesië is wederom aanwezig in dit vervolg op De Stand van de Zon. Het leven in Indonesië is er de laatste jaren niet beter op geworden. De armoede neemt steeds meer toe, schulden kunnen niet meer worden afbetaald en twee families delen één appel, die is uitgedeeld door de kerk. De oudste zoon van Rumidja is al tot de Islam bekeerd, omdat hij anders niet mag trouwen met zijn vriendin, die moslima is. Nu zal ook haar tweede zoon Bakti zich bekeren, om dezelfde reden. Bakti gokt en drinkt veel, maar staat ook vooraan om een brand te blussen. Dat blussen gaat op een Middeleeuwse manier; een emmertje met water doorgeven. Een brandweerauto laat zich pas de volgende ochtend zien. Gevolg hiervan is dat er een hele wijk in vlammen opgaat.
Moslims en christenen leven naast elkaar, maar ook in Indonesië is het conflict tussen de twee godsdiensten voelbaar, zelfs in huis. De imam van een moskee is duidelijk in zijn uitspraken tegen christenen en joden. Regelmatig zijn er demonstraties tegen het westen en vooral tegen president Bush en de U.S.A.
Rumidja denkt er sterk over om terug naar het platteland te verhuizen waar ze is geboren, al is daar ook nauwelijks werk voorhanden. Maar in Jakarta is het ieder voor zich en God (of Allah?) voor ons allen, op het platteland kan ze in elk geval hulp van anderen krijgen om iets op te bouwen.

De Stand van de Maan is het vervolg op De Stand van de Zon. Het verhaal gaat verder waar het in De Stand van de Zon is gebleven, alleen is de armoede nu groter. De film is op dezelfde manier gemaakt als z’n voorganger. Regisseur Leonard Retel-Helmrich begaf zich weer met zijn camera tussen de familie van Rumidja en werd één met hen. Daardoor schonken de mensen geen enkele aandacht aan de camera en was hij in staat om bijzondere momenten vast te leggen. En dat terwijl de camera soms heel dicht op de huid van de mensen zit. Ook in deze film zitten geen interviews en is er geen voice-over gebruikt. De film vertelt het verhaal.
Het lijkt erop dat Retel-Helmrich, die ook zelf de camera hanteerde, erg gecharmeerd was van de complimenten op z’n werk voor De Stand van de Zon, want nu gaat hij zich soms te buiten aan mooi-filmerij en spielerei. Mooie beelden zijn natuurlijk nooit verkeerd, maar hier voegen ze weinig toe aan het verhaal. Soms werkt het zelfs afleidend als de camera rondjes draait en beelden letterlijk op z’n kop zet. Dat heeft het verhaal ook niet nodig, want dat is indringend genoeg om op zichzelf te staan. Vooral het tweede deel is erg aangrijpend, als duidelijk wordt dat Rumidja financieel het hoofd maar amper boven water kan houden en haar zonen zich bekeerd hebben tot de Islam. Dat heeft Retel-Helmrich bijzonder goed in beeld gebracht. Het begin van de film is aan de trage kant en lijkt, ook door de weinig ter zake doende shots, nergens naar toe te gaan. Een scène lang straatkatten volgen in Jakarta houden het verhaal alleen maar op. Maar zoals gezegd komt het verhaal daarna wel degelijk op gang en ontvouwt zich een boeiende film. Retel-Helmrich heeft dit keer ook fictie-elementen in z’n film ingebouwd. Enkele scènes zijn zo gemonteerd dat ze de gedachtes van bepaalde personen verbeelden. Knap gedaan, maar het is wel een directe ingreep van een filmmaker die misschien niet iedereen in een documentaire vindt passen. De Stand van de Maan heeft misschien niet zo’n impact als z’n voorganger, maar het is zeker ’n aangrijpende en indrukwekkende documentaire. De film was winnaar van de Joris Ivens Award tijdens het IDFA documentaire festival in 2004 en van de Grand Jury Prize op het Sundance filmfestival 2005.

Beeldkwaliteit

De documentaire staat in het originele beeldformaat van 1.78:1 op de DVD. De film is op diverse formaten gedraaid: MiniDV met een semi-professionele en een ‘consumenten’-camera en 35mm film. Voor een bioscooprelease is uiteindelijk alles overgezet naar 35mm. Het verschil in kwaliteit tussen de opnamebronnen is goed te zien. De MiniDV-camera’s hebben erg veel last van beeldruis en dan vooral bij donkere nachtscènes en binnenscènes. De scherpte is bij die scènes ook erg matig. Buitenscènes, gedraaid op een groter diafragma hebben een betere scherpte. Helemaal scherp is het alleen bij de shots gedraaid op 35mm film, maar dat zijn alleen sfeerbeelden van de stad en omgeving. Bij de shots gedraaid op MiniDV is ook interlacing zichtbaar. De helderheid en het contrast zijn over het algemeen in orde, al zijn details bij nachtscènes niet te onderscheiden. Ook dat is het gevolg van de MiniDV camera’s. Voor dit soort documentaires is de beeldkwaliteit zeker acceptabel.
De film is onderverdeeld in 12 hoofdstukken. De witte ondertiteling is duidelijk leesbaar en staat goed geplaatst in beeld.

Geluidskwaliteit

Er staan een Dolby Digital 2.0 (192 Kb/s) en een Dolby Digital 5.1 (448 Kb/s) geluidstrack op de DVD. Wat geluid betreft is deze film/DVD er flink op vooruit gegaan in vergelijking met De Stand van de Zon. Niet alleen vanwege de toevoeging van de surroundkanalen, maar ook de kwaliteit op zich. Er is veel meer aandacht aan de invulling van het geluid geschonken. De film zit vol met mooie sferen die ook regelmatig naar de surround zijn gestuurd. Het LFE kanaal wordt hier en daar aangesproken, maar niet veel. Dialogen blijven keurig in het midden en zijn over het algemeen goed te horen. De problemen die De Stand van de Zon had met betrekking tot de verstaanbaarheid van off-screen-personages is nu verdwenen. Deels door een andere manier van monteren, deels ook door het gebruik van meerdere camera’s en (dus) meerdere microfoons. Enkele geluiden zijn lichtelijk overstuurd (door de beperkte mogelijkheden van de camera) en klinken dan wat rasperig. Er wordt geen gebruik gemaakt van filmmuziek. Aan het einde van de film, net voor de aftiteling, is een poëtisch lied te horen.

Extra's

Het menu van de DVD is een geanimeerd menuscherm met een shot uit de film als achtergrond. Het is in 1.78:1 anamorf beeldformaat. Het achtergrond geluid is een lied uit de film en is in Dolby Digital 2.0 (192 Kb/s). Het menuscherm is in de talen Nederlands, Engels en Frans beschikbaar.

Trailer (2 min.)
De trailer van de documentaire in 1.78:1 beeldformaat en Dolby Digital 2.0 geluid. Er zit een muziektrack bij die niets van doen heeft met de uiteindelijke documentaire. De Engels ondertiteling is niet uitschakelbaar.

Het leven in Indonesië is er de laatste jaren niet beter op geworden. De armoede neemt toe en uitzicht op werk is er nauwelijks. De weduwe Rumidja kan het hoofd amper boven water houden. Haar twee zonen helpen haar wel, maar beide zijn reeds bekeerd tot de Islam om te kunnen trouwen. Rumidja denkt er sterk over om de boel in Jakarta achter zich te laten en naar haar geboortestreek terug te keren.
De Stand van de Maan is het vervolg op De Stand van de Zon. De film heeft niet dezelfde impact als z’n voorganger, maar heeft zeker heel aangrijpende momenten. Vooral naar het einde toe wordt de film erg boeiend. De beeldkwaliteit is voldoende en het geluid is er behoorlijk op vooruit gegaan in vergelijking met z’n voorganger. Als extra is er alleen een trailer beschikbaar.
De DVD is als losse editie verkrijgbaar, maar ook samen in één box met het De Stand van de Zon

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Total Film Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Jamie Foxx: Straight from the Foxxhole (DVD)
• Volgende: King Kong (2005) (SE) (DVD)