Wizard of Oz, The (CE)

Dorothy (Judy Garland), een jong meisje uit Kansas, woont bij haar oom en tante op de boerderij. Nadat haar hondje Toto de landeigenaresse heeft gebeten wil die Toto weghalen. Dorothy wil dat niet en vlucht met Toto. Ze dwaalt rond, maar maakt zich ook zorgen over haar oom en tante. Als ze terug wil gaan steekt er een enorme storm op. Ze wordt met huis en al weggeblazen en komt over de regenboog terecht in het land van Oz. Ze kan alleen terugkeren naar Kansas met behulp van de Tovenaar van Oz, die woont in de Smaragd Stad. Op weg naar de Tovenaar ontmoet ze de Vogelverschrikker (Ray Bolger), de laffe Leeuw (Bert Lahr) en de Blikken Man (Jack Haley), die haar vergezellen op haar reis naar de Tovenaar. Ondertussen proberen ze uit handen te blijven van de Boze Heks van het Westen (Margaret Hamilton).

Er zullen maar weinig mensen zijn die nog nooit van The Wizard of Oz hebben gehoord. Deze film uit 1939 is wereldberoemd vanwege haar originele verhaal en haar liedjes. Het is de meest bekeken film uit de filmgeschiedenis. Het was de grote doorbraak van Judy Garland, die later nog meer furore zou maken met Meet Me in St. Louis en A Star is Born. Deze verfilming van het boek van L. Frank Baum is niet de eerste, maar wel de bekendste en meest succesvolle. Het is een film voor alle leeftijden. Zowel jong als oud kan van deze film genieten, wat ook een belangrijk deel van het enorme succes verklaart. De oorspronkelijke regisseur van The Wizard of Oz was Richard Thorpe, maar hij werd al na enkele weken ontslagen. Hij werd vervangen door Victor Fleming (Gone With the Wind), die alle reeds gedraaide scènes van Thorpe opnieuw opnam. George Cukor was ook even in beeld om de film te regisseren, maar hij was al van het project af voordat er gedraaid werd. Ook werden er nog scènes geregisseerd door King Vidor en producer Mervyn LeRoy. Maar het merendeel is op het conto van Victor Fleming te schrijven. Het resultaat is een film die nog steeds veel mensen aan weet te spreken. Debet daaraan zijn de aanstekelijke liedjes en de prachtige en kleurrijke decors. De art-direction is verbluffend en ook de special effects zijn voor die tijd bijzonder goed. Het ziet er allemaal even prachtig uit. De sets zijn gebouwd in de studio's van MGM, waarbij de achtergronden er artificieel uitzien. Dat hoort bij het mooie sprookje van L. Frank Baum. Ondanks alle pracht en praal gaat de meeste aandacht toch uit naar de karakters en de liedjes. Het wereldberoemde liedje Over the Rainbow wordt prachtig vertolkt door de op dat moment pas zeventienjarige Judy Garland. Haar karakter Dorothy was in eerste instantie een blond "poppetje" met ronde wangetjes en strikjes. Zo was het bedacht door de eerste regisseur Richard Thorpe. Victor Fleming veranderde haar karakter echter naar een tienermeisje zonder franjes, maar wel met een iets volwassener uitstraling. Garland weet voor het overgrote deel van de film dit personage heel overtuigend te vertolken. Ze draagt de film, ze is geloofwaardig en je leeft met haar mee. De andere karakters ondersteunen haar uitstekend, maar toch gaat de meeste aandacht uit naar Garland, vanwege haar ontwapenende onschuld en haar vertrouwen dat alles goed komt. Niet alleen is de film bijzonder onderhoudend, maar de onderwerpen die het, op een sprookjesachtige manier, aanstipt en de manier waarop deze vertoond worden zijn tevens universeel als zeer persoonlijk. En daarmee voor veel mensen herkenbaar. Dat is dan ook een belangrijke reden dat de film bij zo'n breed publiek populair is. Daarin ligt de ware magische kracht van The Wizard of Oz.

Beeldkwaliteit

The Wizard of Oz is in deze uitgave te zien in het originele beeldformaat van 1.33:1 en niet het latere (bijgesneden) 1.85:1 formaat. High Definition heeft een standaard beeldframe van 1.78:1 (16x9). Omdat het 1.33:1 beeld van The Wizard of Oz smaller is dan het 16x9 beeldframe, zie je links en rechts een zwarte balk. Deze Blu-ray Disc uitgave is een 50 GB dual layer disc, waarvan ruim 38 GB is beschreven. Het beeld heeft een resolutie van 1080/24p, dus 1080 beeldlijnen progressief met 1920*1080 beeldpunten. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van de VC-1 codering.

Het is verbazingwekkend hoe kleurrijk en helder deze transfer is. De film is gedeeltelijk in zwart-wit (sepia tint) en kleur. De kleurscènes zijn opgenomen in Technicolor, dat bekend staat om de goede conservering van kleur en contrast. De film is volledig gerestaureerd, waarbij gebruik is gemaakt van zoveel mogelijk originele prints. Een deel van het negatief is in de jaren '70 verloren gegaan bij een brand, waardoor men met de bioscoopprints van de film heeft gewerkt. Doordat de film veelvuldig in roulatie is geweest had men de beschikking over veel materiaal. Na restauratie is het materiaal in een resolutie van 4K gescand, welke als bron voor een nieuwe bioscooprelease en deze HD-transfer heeft gediend. De transfer is zo goed als vrij van ongeregeldheden. Hier en daar zijn nog kleine krasjes te zien, maar het is minimaal en niet storend. Het geheel oogt behoorlijk scherp, al kan het niet aan de huidige normen voldoen. Maar voor een film van 70 jaar oud is het nog verbluffend goed. Zoals gezegd zien de kleuren er prachtig uit en ook het contrast is dik in orde. Men heeft geen noise-reduction toegepast, waardoor er nog wel veel filmgrain aanwezig is. Maar dat hoort bij films van deze leeftijd. Voor een film die al 70 jaar oud is, is dit een uitstekende transfer.
De film heeft 56 hoofdstukken, die ook via een pop-up menu zijn te selecteren. De ondertiteling is duidelijk leesbaar en staat netjes in beeld geplaatst. Punt van kritiek hier is het feit dat de liedjes niet ondertiteld zijn. Deze zijn een belangrijk onderdeel van het verhaal, maar zijn door het ontbreken van de ondertiteling voor menigeen moeilijk(er) te volgen.

Onderstaande HD screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom niet representatief voor de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk

Geluidskwaliteit

Het geluid is in een Dolby TrueHD 5.1 (640 kb/s) track beschikbaar. Het is een mooi ruimtelijk klinkende surroundtrack. Natuurlijk komen de beperkingen in dynamiek en frequentiebereik bovendrijven, maar deze soundtrack is een mooie, natuurlijke weergave van het originele materiaal. Het geluid focust zich op de frontkanalen, waarbij de dialogen over de drie kanalen verdeeld zijn. In de surroundkanalen horen we de muziek en enkele geluidsfragmenten terug. Lage tonen zijn veelal afwezig, slechts zelden krijgen we iets uit het LFE-kanaal voorgeschoteld. Ruis is slechts in zeer geringe mate aanwezig en komt meer van de originele setopnames dan van het filmmateriaal. Voor de puristen onder ons is ook de originele mono-track beschikbaar. Deze bevat echter minder dynamiek en veel meer ruis dan de meerkanaals track. Toch netjes van Warner om deze 1.0 track beschikbaar te stellen. Het geeft namelijk wel een nostalgisch tintje aan het geheel. Maar de surroundtrack is bijzonder fraai en verdient zeker de aandacht van de kijker.

Extra's

Deze uitgave bestaat uit twee schijven, die in een mooie digipack met hardkartonnen slipcase zitten. De extra's zijn te benaderen via een pop-up menu, dat de film niet onderbreekt. Ook de instellingen voor geluid en ondertiteling zijn via dit pop-up menu te benaderen. Alle extra's zijn in 1.33:1 beeldformaat, behalve waar vermeld. Alle items zijn ook voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Disc 1

Audiocommentaar
John Fricke is misschien wel de persoon die het meeste weet over The Wizard of Oz. Hij schreef een boek over Judy Garland en was nauw betrokken bij de 2005 release van de film op DVD. Hij geeft een bijzonder uitgebreid commentaar bij deze film, waarin ook originele fragmenten zitten van de acteurs en actrices uit de film, zoals Margaret Hamilton, Jack Haley en Ray Bolger.

Behind the Scenes
Dit betreft een aantal documentaires en reportages over de achtergronden van The Wizard of Oz.

The Wonderful Wizard of Oz: The Making of a Movie Classic (51 min)
Deze in 1990 gemaakte documentaire wordt door Angela Lansbury gepresenteerd. Er zijn veel oude interviewfragmenten te zien met betrokken crew en cast, waarvan bijna iedereen op dit moment inmiddels is overleden. De documentaire maakt een paar vreemde zijsprongen, maar geeft over het algemeen een goede indruk over de creatie van de film.

The Art of Imagination: A Tribute to Oz (30 min)
Hedendaagse filmmakers als regisseur Peter Jackson of componist Howerd Shore laten hun licht schijnen over de liedjes, decors, kostuums en special effects van The Wizard of Oz. Men is unaniem enthousiast over de kwaliteiten van de film.

Because of the Wonderful Things it Does: The Legacy of Oz (25 min)
In 1956 werd de film voor het eerst uitgezonden op televisie, de avond voor Thanksgiving. De film maakte op veel mensen een bijzondere indruk. Daarna werd de film pas weer in 1959 uitgezonden, waarbij de kijkcijfers enorm hoog waren. Het was het begin van de adoratie van de film. Er kwam een enorme fanschare en bij veilingen rond items van The Wizard of Oz werden er enorme bedragen geboden.

Memories of Oz (28 min)
Kenners, liefhebbers en betrokkenen halen veel herinneringen op aan het filmen van The Wizard of Oz. Vooral de mooi uitgedoste Munchkins hebben leuke anekdotes.

The Wonderful World of Oz Storybook (10½ min)
Angela Lansbury vertelt het verhaal van The Wizard of Oz aan de hand van het originele boek van L. Frank Baum met tekeningen van W.W. Denslow.

Prettier Than Ever: The Restauration of Oz (11½ min)
Een interessant, maar ook vrij technisch item over de restauratie van het beeld en geluid van de film. Het is jammer dat het item in stereo is en niet in 5.1. Men laat het verschil horen tussen de originele opnames en de uiteindelijke 5.1 gerestaureerde audiotrack, maar helaas komt dat niet goed uit de verf omdat het item slechts Dolby Digital 2.0 is.

We Haven't Really Met Properly (22 min)
Angela Lansbury introduceert alle belangrijke karakters uit de film. Ze vertelt kort iets over de acteurs/actrices en wat voor rollen ze nog meer gespeeld hebben.

Music and Effects Track
Bij de keuze van deze track zijn de dialogen achterwege gelaten en hoor je alleen de muziek, liedjes en geluidseffecten. Hierdoor is het mogelijk om veel beter naar de muziek te luisteren.

Sing Along
Bij de liedjes in de film komen de teksten van de liedjes onder in beeld (Engelstalig) en op een karaoke manier is de tekst te volgen.

Another Romance of Celluloid: Electrical Power (10½ min)
Een promotiefilm over het gebruik van elektriciteit bij het maken van films. Bijna elke studio had z'n eigen energievoorziening. In de film is een kort stukje van de opnames van The Wizard of Oz te zien. Deze opnames zijn van de periode dat Richard Thorpe nog de regisseur was, met een ander decor en een blonde Dorothy.

Cavalcade of the Academy Awards - Excerpt (2 min)
Frank Capra monteerde een korte samenvatting van de 1939 Oscaruitreiking, waarbij Judy Garland de Oscar voor Beste Jonge Actrice kreeg uit handen van Mickey Rooney.

Texas Contest Winners (1½ min)
Een aantal winnaars van een prijs kregen een rondleiding door de MGM studio's. Daar ontmoetten zij de drie mannelijke hoofdrolspelers van de film, een ware belevenis voor bezoekers én cast.

Of to See the Wizard Excerpts (4 min)
Tijdens televisieuitzendingen van ABC in 1967 werden er animatiefilmpjes met de karakters uit The Wizard of Oz getoond, die een inleiding gaven over de komende film en tevens de film van de week erop promootten.

Still Galleries
Veel foto's, zonder geluid of commentaar, van eerdere verfilmingen en toneelvoorstellingen, de set, de acteurs, tekeningen uit het storybook en veel meer.

Trailers (12 min)
Zes verschillende trailers en teasers van de film uit verschillende periodes. De film is een paar keer opnieuw in roulatie gebracht en telkens werd daar een nieuwe trailer voor gemaakt. Elke trailer of teaser wordt ingeleid door Angela Lansbury. De laatste trailer is in 1.78:1 beeldformaat.

Additional Footage

Harold Arlen's Home Movies (5 min)
Componist Harold Arlen was een amateurfilmer die graag zelf opnames maakte. Dit zijn beelden (in kleur!) van de poseersessies van de acteurs voor promotiefoto's van de film.

Outtakes and Deleted Scenes (14 min)
Een vijftal scènes of geluidsfragmenten van scènes die om diverse redenen niet in de film terecht gekomen zijn. Het betreft hier soms uniek materiaal. Elke scène wordt ingeleid door Angela Lansbury.

It's a Twister! It's a Twister! The Tornado Test
Losse opnames van een aantal special effects die in de film zitten en dan met name die van de tornado. Er wordt niet uitgelegd hoe ze gemaakt zijn, maar je ziet hoe ze er los van de film uitzien. De beelden worden van commentaar voorzien door Angela Lansbury.

Disc 2

Behind the Story

Victor Fleming: Master Craftsman (34 min)
Een uitgebreid portret van Victor Fleming, regisseur van niet alleen The Wizard of Oz, maar ook onder meer Gone With the Wind en Bombshell. De meeste informatie komt van filmhistoricus Michael Sragow, die een boek over Victor Fleming heeft geschreven.

L. Frank Baum: The Man Behind the Curtain (28 min)
L. Frank Baum is de schrijver van het boek The Wizard of Oz. Deze documentaire gaat over zijn leven. Hij heeft veel geld verdiend aan de boeken, maar wilde graag ook iets anders brengen dan Oz-boeken. Dat deed hij dan onder meerdere pseudoniemen.

Hollywood Celebrates It's Biggest Little Stars (10½ min)
In 2007 kregen de Munchkins hun eigen ster op de Walk of Fame. Een aantal Munchkins die nog leven waren aanwezig bij de onthulling van deze ster. Er zijn een aantal interviews met deze kleine mensen uit de film. Deze reportage is in 1.78:1 beeldformaat.

Vroege Films
De versie met Judy Garland was niet de eerste verfilming van The Wizard of Oz. Op deze disc staan een aantal van de vroegere versies van dit verhaal:

- The Wonderful Wizard of Oz (1910)
- His Majesty, The Scarecrow of Oz (1914)
- The Magic Cloak of Oz (1914)
- The Patchwork Girl of Oz (1914)
- The Wizard of Oz (1925)
- The Wizard of Oz (1933)

Daarnaast is er nog de film The Dreamer of Oz uit 1990, een televisiefilm over schrijver L. Frank Baum. De lengte varieert van 13 minuten van The Wonderful Wizard of Oz tot 93 minuten van The Dreamer of Oz.

Reproducties van Promotiemateriaal
Bij de DVD zit een box van DVD formaat waarin een aantal reproducties zitten van promotiemateriaal, zoals foto's, première uitnodiging, programmaboekje, fotoboekje, posters en een reclamecampagne boekje.

Dorothy komt via een storm terecht in het Land van Oz. Met de Vogelverschrikker, de laffe Leeuw en de Blikken Man gaat ze op zoek naar de Tovenaar van Oz, om zo terug te kunnen keren naar haar huis in Kansas. The Wizard of Oz is een prachtige klassieker uit 1939, die na al die jaren nog maar weinig aan kracht heeft ingeboet. Deze Collectors Edition Blu-ray Disc heeft een prachtig gerestaureerd beeld en een mooie surround geluidstrack. Deze uitgave heeft een flink aantal interessante en bijzondere extra's en komt in een mooie digipack verpakking met hardkartonnen slipcase. Alles bij elkaar een bijzondere uitgave, die niet zal misstaan in ieders collectie. De extra's krijgen net geen maximale waardering, omdat er voor degene die nóg meer extra's wil een - niet in Nederland of België uitgegeven - Ultimate Edition beschikbaar is.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Home Video.

Lees meer

• Vorige: Snatch (Blu-ray)
• Volgende: Earth, Wind & Fire: Live At Montreux 1997 (Blu-ray)