13 (Thirteen)

Wanneer zijn vader ernstig ziek is en zijn familie in geldnood verkeert, besluit Vince Ferro (Sam Riley) aanwijzingen op te volgen die eigenlijk voor iemand anders bedoeld waren. Dit leidt hem uiteindelijk naar een afgelegen en mysterieus gebouw waar illegaal Russisch roulette wordt gespeeld. Aanvankelijk beseft Vince niet wat voor gevaar hij zich op de hals haalt, maar langzaamaan beseft hij dat hij wordt meegesleurd in een wereld van illegale weddenschappen waaruit moeilijk te ontsnappen valt. Vince wordt gedwongen om te participeren in het gevaarlijke spel, waarbij winst de enige uitweg lijkt. Verspreid over verschillende rondes neemt hij het op tegen diverse andere spelers (Ray Winstone, Mickey Rourke), met zijn leven als enige inzet.

Het fenomeen van de remake bestaat al bijna net zo lang als film zelf. Het is echter altijd bijzonder wanneer een cineast besluit om één van zijn eigen films in een nieuw jasje te steken. Griffith, DeMille, McCarey, Ozu, Haneke en Hitchcock zijn enkele grote namen die een eigen film hebben hermaakt. Ondanks dat de (cross-culturele) remake de laatste jaren een steeds groter onderdeel van cinema lijkt te worden, zijn er weinig moderne cineasten die hiertoe een poging wagen. De Georgische Géla Babluani heeft dit recentelijk wel aangedurfd en bracht in 2010 13 uit, vijf jaar na zijn originele 13 Tzameti. Mede door de korte tijdsspan tussen beide films, is het haast onvermijdelijk om 13 te evalueren tegenover het origineel. Laat meteen duidelijk zijn dat Babluani’s meest recente film zeer teleurstelt, zichzelf veel te serieus neemt, overbodig is en bovendien alle aspecten laakt die het origineel zo bijzonder maakten. 13 Tzameti berust op een sombere, rauwe en claustrofobische sfeer (mede gerealiseerd doordat de film in zwart-wit geschoten is) en blijft gedurende de gehele film mysterieus door het achterhouden van expositie. 13 is geheel in kleur geschoten en daarnaast wordt er nu wél een achtergrond geschetst bij veel personages (inclusief de protagonist zelf), wat de mysterieuze sfeer die 13 Tzameti kenmerkte onmiddellijk wegneemt. De achtergrondinformatie die wordt gegeven is bovendien zeer beknopt, onvolledig en nog erger: irrelevant voor de plot. Daar komt bij dat in de remake de kijker op zeer geforceerde wijze te weten wordt gebracht dat de protagonist het geld nodig heeft om de operatie van zijn vader te bekostigen (in het origineel blijft de kijker onwetend). De gehele film onderschat voortdurend de intelligentie van de gemiddelde filmkijker, en dit wordt in de openingsscène al meteen duidelijk: we krijgen een flash forward te zien van Vince en Ronald die hun wapens op elkaars voorhoofd plaatsen. Deze flash forward - die in het origineel overigens ontbreekt - geeft de kijker onmiddelijk een bepaalde voorspelbaarheid mee, die enkel nog maar bevestigd zal worden. De film leunt bovendien regelmatig op repetitieve dialogen en onnodige shots, die zelfs op de passieve kijker als overbodig zullen overkomen. Ook de acteurs maken helaas weinig goed. De Britse Sam Riley gaf op voortreffelijke wijze gestalte aan Ian Curtis in Corbijns Control en bewees een begenadigd talent te zijn, maar komt gedurende de gehele film niet uit de verf. Hetzelfde geldt voor de personages van Ray Winstone, Mickey Rourke en Ben Gazzara, terwijl Jason Statham en met name Curtis ’50 Cent’ Jackson nog eens duidelijk maken dat zij zeer eenzijdige acteurs zijn. Rourke gaf overigens openlijk te kennen dat hij de film erg slecht vond en louter te hebben meegedaan omwille van het geld. De vraag of Hollywood in een creatieve crisis verkeert lijkt wat voorbarig, maar het mag duidelijk zijn dat een remake als 13 totaal geen esthetische meerwaarde heeft ten opzicht van het origineel. Babluani heeft de remake niet vanuit artistiek oogpunt gemaakt, maar puur omdat de film commercieel aantrekkelijk was. Voor diegene die geïntrigeerd is door de plot, raad ik ten zeerste aan 13 aan zich voor bij te laten gaan en te kiezen voor het originele 13 Tzameti. Heb je Babluani’s origineel uit 2005 al gezien, kan je 13 het beste helemaal links laten liggen.

13 is verkrijgbaar op zowel DVD als Blu-ray Disc. Hieronder volgt de bespreking van de BD-uitgave.

Beeldkwaliteit

13 staat in het originele beeldformaat van 2.35:1 op deze Blu-ray Disc uitgave. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie. Dit betekent dat het beeld progressief is opgebouwd uit 1920*1080 beeldpunten en dat de beeldsnelheid 24 beelden per seconde is (de originele filmsnelheid). Deze Blu-ray Disc uitgave bestaat uit een 25 GB enkellaagse disc. Voor de encodering is gebruik gemaakt van de VC-1 codec.

De transfer behaalt een ruime voldoende. Het beeld berust op een warme uitstraling met goed verzadigde kleuren. In de sequentie waar ondergronds het Russisch roulette wordt gespeeld voeren vooral donkere kleuren de boventoon, waarbij het zwartniveau positief opvalt. Het beeld oogt vrij scherp, alhoewel deze scherpte in sommige scènes wat afneemt waardoor het beeld soms wat soft overkomt (zie screenshot 5). Gedurende de gehele film is er daarnaast lichte filmgrain aanwezig, die in diverse scènes in wisselende hoeveelheid toeneemt. Dit is echter absoluut niet storend. Wat slordiger is, is dat er in verschillende scènes lichte edge enhancement merkbaar is. Daarnaast wordt de transfer ook gekenmerkt door lichte posterisatie en macroblocking, waarvan de laatstgenoemde vooral merkbaar is tijdens donkere scènes. Dit blijft echter beperkt waardoor de HD-transfer uiteindelijk een duidelijke verbetering blijkt ten opzichte van de DVD-transfer. Er is echter nog genoeg ruimte voor verbetering over. Alles in acht genomen krijgt de beeldkwaliteit een ruime voldoende toebedeeld. De ondertiteling is duidelijk leesbaar en staat op een goede hoogte in het beeld geplaatst. De film is onderverdeeld in tien hoofdstukken.

Geluidskwaliteit

De Blu-ray Disc is voorzien van de originele Engelse DTS-HD Master Audio 5.1-track (24bit/48kHz). De geluidkwaliteit is prima. Het eerste deel van de film berust voornamelijk op dialoog, die erg duidelijk en helder uit de centerspeaker naar voren komt. Tijdens de sequentie van het Russische roulette neemt de track in intensiteit toe: wanneer de spelers aan de cilinder van hun pistolen draaien komt dit door een verdere complete stilte angstaanjagend op de kijker over, waarna de stilte luid wordt verbroken wanneer de trekkers worden overgehaald. Alhoewel gedurende deze scènes een beroep wordt gedaan op alle surroundspeakers, wordt het volume van de achterste kanalen enigszins overstemd door de voorste kanalen. Het brengt nog steeds een ruimtelijk gevoel bij de kijker teweeg, maar dit gebeurt in mindere mate dan aanvankelijk verwacht. De scènes die ondersteund worden door een muzikale score maken beter gebruik van de surroundspeakers, met als gevolg dat sommige diëgetische geluiden soms ondergesneeuwd raken en daardoor minder goed hoorbaar zijn. Al met al scoort de geluidstrack een prima resultaat.

Extra's

Na het zien van een drietal trailers begint de film direct te spelen. Er is geen menu aanwezig en - net als bij de meeste buitenlandse uitgaves - staan er geen extra's op deze Blu-ray Disc uitgave. Met name een interview met schrijver en regisseur Babluani was zeer welkom geweest, waarin hij eventueel toelichting geeft op zijn esthetische keuzes en de beslissing zijn originele 13 Tzameti opnieuw te verfilmen.

Babluani brengt vijf jaar na zijn originele 13 Tzameti het recente 13 uit. Het ontbreekt de remake echter aan alle aspecten die het origineel zo bijzonder maakten. Niet alleen stelt de film hierdoor teleur; ook maken de esthetische keuzes van Babluani de remake oninteressant en compleet overbodig. De BD-uitgave van 13 heeft een ruim voldoende beeld- en geluidskwaliteit, maar houdt genoeg ruimte over voor verbetering. Er zijn geen extra’s op de disc aanwezig. Diegene die geïntrigeerd is door de plot wordt aangeraden 13 te vergeten en het originele 13 Tzameti eens te bekijken. De filmliefhebber die Babluani’s origineel uit 2005 reeds gezien heeft, kan 13 het beste helemaal links laten liggen.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Entertainment One.

Lees meer

• Vorige: Overspel (DVD)
• Volgende: Bende van Oss, De (Blu-ray)